Câu hỏi:
Dân tộc nào có tục thờ linh hồn sống, cưới ba lần?
Đáp án: Dân tộc Bru-Vân Kiều
Thông tin thêm: Bru-Vân Kiều là tộc người thiểu số cư trú tại vùng Trường Sơn - Tây Nguyên, thuộc miền núi phía Tây của các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế. Theo kết quả điều tra dân số và nhà ở năm 2009, cộng đồng này có 74.506 người, đứng thứ 22 về dân số trong tổng số 54 dân tộc Việt Nam.
Theo cuốn Người Bru-Vân Kiều ở Việt Nam (nhà xuất bản Thông tấn, năm 2018), dân tộc Bru-Vân Kiều theo tín ngưỡng đa thần, quan niệm vạn vật hữu linh, tức mọi vật trong thế giới tự nhiên đều có linh hồn. Họ do đó có tục thờ thần bản mệnh - linh hồn sống.
"Đồng bào dân tộc Bru-Vân Kiều có tục thờ linh hồn sống, bất cứ đứa trẻ nào sinh ra cũng được gia đình làm lễ cúng, lập bàn thờ linh hồn sống và việc thờ linh hồn sống chỉ kết thúc khi người đó chết đi", sách viết.
Cụ thể, khi đứa trẻ được sinh ra, trong lần ốm nặng đầu tiên, với sự chỉ bảo của thày bói, cha mẹ sẽ lập đan bi bầu - một đồ đan nhỏ hình người treo lên khu vực thờ cúng của gia đình để cúng thần, hẹn khi đứa trẻ khỏi bệnh sẽ tiến hành lễ cúng chính thức để tạ ơn thần linh. Buổi cúng chính thức diễn ra, những đứa trẻ sẽ được cha mẹ hoặc anh chị làm cho dụng cụ cúng hồn. Đó là những đồ đan có hình chóp nón lật ngược (aruông) với con trai và hình lập phương (t'râng kia) với con gái. Phía trong mỗi dụng cụ cúng hồn để một chiếc bát ăn cơm với một vài miếng trầu, cau được têm sẵn.
Những dụng cụ cúng hồn này được đặt trong khu thờ cúng của gia đình, giáp mái nhà, ở nóc bên trái. Trong suốt quá trình phát triển của mỗi người, những khi đau ốm, họ tiếp tục được gia đình (khi còn nhỏ) hoặc bản thân (khi đã lớn) làm bi bầu cúng hẹn và làm lễ vật cúng thật (nhưng không làm dụng cụ cúng hồn mới).
Khi một người chết, dụng cụ cúng hồn của họ nếu chưa được làm lễ cúng trâu sẽ được người thân trong gia đình đem ra suối vứt bỏ. Những người đã được tổ chức lễ cúng trâu, dụng cụ giữ hồn của họ sẽ được để nguyên trên bàn thờ gia đình/dòng họ, được con cháu cầu cúng và coi như một thế lực siêu nhiên đem lại những điều tốt đẹp cho gia đình, dòng tộc và cộng đồng.
Nét đặc trưng văn hóa khác của người Bru-Vân Kiều là tục cưới ba lần. Cộng đồng dân tộc này quan niệm, mỗi người đàn ông phải cưới (cùng một người vợ) ba lần mới được bản làng coi là đã có vợ và vợ chồng sống với nhau mới hạnh phúc mãi mãi. Nghi lễ cưới lần 2-3 giống lần 1, thời gian không cố định mà phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của nhà trai có đủ tiền sắm lễ vật. Do đó mới có chuyện, nhiều người đàn ông Bru-Vân Kiều phải chờ đến mấy chục năm sau mới cưới xong vợ.
Giải thích: Bru-Vân Kiều là tộc người thiểu số cư trú tại vùng Trường Sơn - Tây Nguyên, thuộc miền núi phía Tây của các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế. Theo kết quả điều tra dân số và nhà ở năm 2009, cộng đồng này có 74.506 người, đứng thứ 22 về dân số trong tổng số 54 dân tộc Việt Nam.
Theo cuốn Người Bru-Vân Kiều ở Việt Nam (nhà xuất bản Thông tấn, năm 2018), dân tộc Bru-Vân Kiều theo tín ngưỡng đa thần, quan niệm vạn vật hữu linh, tức mọi vật trong thế giới tự nhiên đều có linh hồn. Họ do đó có tục thờ thần bản mệnh - linh hồn sống.
"Đồng bào dân tộc Bru-Vân Kiều có tục thờ linh hồn sống, bất cứ đứa trẻ nào sinh ra cũng được gia đình làm lễ cúng, lập bàn thờ linh hồn sống và việc thờ linh hồn sống chỉ kết thúc khi người đó chết đi", sách viết.
Cụ thể, khi đứa trẻ được sinh ra, trong lần ốm nặng đầu tiên, với sự chỉ bảo của thày bói, cha mẹ sẽ lập đan bi bầu - một đồ đan nhỏ hình người treo lên khu vực thờ cúng của gia đình để cúng thần, hẹn khi đứa trẻ khỏi bệnh sẽ tiến hành lễ cúng chính thức để tạ ơn thần linh. Buổi cúng chính thức diễn ra, những đứa trẻ sẽ được cha mẹ hoặc anh chị làm cho dụng cụ cúng hồn. Đó là những đồ đan có hình chóp nón lật ngược (aruông) với con trai và hình lập phương (t'râng kia) với con gái. Phía trong mỗi dụng cụ cúng hồn để một chiếc bát ăn cơm với một vài miếng trầu, cau được têm sẵn.
Những dụng cụ cúng hồn này được đặt trong khu thờ cúng của gia đình, giáp mái nhà, ở nóc bên trái. Trong suốt quá trình phát triển của mỗi người, những khi đau ốm, họ tiếp tục được gia đình (khi còn nhỏ) hoặc bản thân (khi đã lớn) làm bi bầu cúng hẹn và làm lễ vật cúng thật (nhưng không làm dụng cụ cúng hồn mới).
Khi một người chết, dụng cụ cúng hồn của họ nếu chưa được làm lễ cúng trâu sẽ được người thân trong gia đình đem ra suối vứt bỏ. Những người đã được tổ chức lễ cúng trâu, dụng cụ giữ hồn của họ sẽ được để nguyên trên bàn thờ gia đình/dòng họ, được con cháu cầu cúng và coi như một thế lực siêu nhiên đem lại những điều tốt đẹp cho gia đình, dòng tộc và cộng đồng.
Nét đặc trưng văn hóa khác của người Bru-Vân Kiều là tục cưới ba lần. Cộng đồng dân tộc này quan niệm, mỗi người đàn ông phải cưới (cùng một người vợ) ba lần mới được bản làng coi là đã có vợ và vợ chồng sống với nhau mới hạnh phúc mãi mãi. Nghi lễ cưới lần 2-3 giống lần 1, thời gian không cố định mà phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của nhà trai có đủ tiền sắm lễ vật. Do đó mới có chuyện, nhiều người đàn ông Bru-Vân Kiều phải chờ đến mấy chục năm sau mới cưới xong vợ.